EN 301 549 en WCAG
Overheidsorganisaties moeten hun websites en apps verplicht toegankelijk maken. Maar hóe doe je dat, en: hoe meet je dat? Daarvoor verwijst de wet naar een technische standaard (ook wel: norm): EN 301 549. Die norm verwijst zelf weer naar een andere norm: WCAG.
EN 301 549: Europese toegankelijkheidsnorm
EN 301 549 is de naam van de Europese Norm (EN) voor digitale toegankelijkheid. In deze norm staan de eisen waaraan ICT-toepassingen moeten voldoen om toegankelijk te zijn voor mensen met een beperking. ICT-toepassingen zijn bijvoorbeeld websites en apps, maar het gaat ook over digitale informatie die niet op het internet staat, documenten en apparaten. Naast de eisen voor al deze ICT-toepassingen beschrijft EN 301 549 ook hoe je ICT-producten en -diensten toegankelijk moet inkopen.
EN 301 549 heeft aparte hoofdstukken met de eisen voor websites en apps. Daarin verwijzen de makers van de norm weer naar een andere internationale norm, die al veel langer wordt gebruikt: WCAG.
De Europese Norm EN 301 549 verwijst voor websites en apps naar een andere norm, die al veel langer bestaat: WCAG.
WCAG: Richtlijnen voor webcontent
De Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) zijn sinds 1999 de internationale standaard voor digitale toegankelijkheid. De organisatie World Wide Web Consortium (W3C) beheert de standaard. Om de zoveel tijd is er een update.
WCAG is in het kort een lijst met allerlei eisen. Die eisen gaan over het ontwerpen, bouwen en onderhouden van websites en apps. Er wordt veel internationaal onderzoek gedaan naar deze eisen. De makers van WCAG luisteren daarbij goed naar mensen met een beperking. Zij willen dat de eisen uit WCAG nuttig zijn voor een zo breed mogelijke groep mensen, met verschillende beperkingen.
Als je de eisen uit WCAG volgt, weet je dus dat je website of app in de basis toegankelijk is voor iedereen. Natuurlijk moet je daarnaast ook letten op de begrijpelijkheid van je teksten, de gebruikservaring en de gebruiksvriendelijkheid.
3 niveaus
WCAG is gelaagd opgebouwd. Er zijn 3 niveaus, A, AA en AAA. Eisen op niveau A vormen de absolute basis voor toegankelijkheid. Voor overheidsorganisaties zijn de eisen op niveau A én AA verplicht. Bij elkaar gaat het om 50 eisen. Deze eisen worden in de norm succescriteria genoemd. Bij elk succescriterium zijn technieken beschreven waarmee je aan het criterium kunt voldoen.
4 principes
Naast de indeling op niveau is er ook een indeling op principe. Als je naar de principes kijkt, weet je eigenlijk al waar toegankelijkheid om draait.
Alles op jouw website of app moet voor iedereen waarneembaar zijn. Een eis onder dit principe is bijvoorbeeld dat je een alternatieve tekst toevoegt aan een (informatieve) afbeelding. Iemand die de afbeelding niet ziet, kan deze dan toch waarnemen.
Alles op jouw website of app moet door iedereen te bedienen zijn. Het navigatiemenu op jouw site moet bijvoorbeeld niet alleen met een muis, maar ook met het toetsenbord te bereiken zijn.
Alles op jouw website of app moet te begrijpen zijn door software en mensen. Je moet bijvoorbeeld de taal van een pagina aangeven in de code. Hulptechnologie zoals een schermlezer (screenreader) kan de tekst dan in de juiste taal voorlezen. Ook voor mensen moet je website of app begrijpelijk zijn. Zo moet je bij een formulier aangeven wáár de fout zit als iemand iets niet goed heeft ingevuld.
Jouw website of app moet door veel verschillende apparaten en hulptechnologie gebruikt kunnen worden. Een voorbeeld van een eis onder dit principe is dat je voor de elementen op jouw webpagina of in jouw app aangeeft wat hun naam, rol en waarde is.
Versies van WCAG
In 1999 kwam WCAG versie 1.0 uit. In 2008 verscheen versie 2.0 en in 2018 verscheen de laatste en huidige versie, namelijk WCAG 2.1. Dit is de versie waar de norm EN 301 549 naar verwijst.
WCAG-EM: Controleer of je voldoet aan WCAG
Het W3C heeft ook een methode ontwikkeld om te controleren of een website aan WCAG voldoet: WCAG-EM (Web Content Accessibility Guidelines Evaluation Method). Vraag of de onderzoeker deze methode volgt bij het uitvoeren van een toegankelijkheidsonderzoek. Dan kun je het onderzoek gebruiken als onderbouwing van de verplichte toegankelijkheidsverklaring.
