Terugblik: Roadshows DigiToegankelijk 2024
In het najaar van 2024 organiseerde het team van DigiToegankelijk twee roadshows. In beide bijeenkomsten stond de vraag centraal: Hoe borg je digitale toegankelijkheid in je organisatie? Op 15 november waren we te gast op het hoofdkantoor van UWV in Amsterdam en op 3 december in de raadzaal van het stadhuis in Arnhem.
De roadshows werden gespresenteerd door dagvoorzitter Larissa Klaassen die samen met Michiel Haagen verschillende sprekers interviewden over de mate waarin digitale toegankelijkheid al structureel ondergebracht is in de diverse overheidsorganisaties waarvoor ze werken. Er was voor deelenemers aan de roadshows volop gelegenheid om:
- Verhalen te horen van collega's over hoe zij het thema digitale toegankelijkheid binnen hun organisatie op de agenda zetten;
- Gelijk- en andersgestemden te ontmoeten over digitale toegankelijkheid;
- Vragen te stellen aan onze experts over verschillende onderwerpen rond digitale toegankelijkheid;
- Informatie te horen over de plannen van DigiToegankelijk in 2025.
Larissa Klaassen is dagvoorzitter van de roadshows in Amsterdam en Arnhem
Verhalen uit de praktijk
In Amsterdam en in Arnhem werden sprekers van landelijke of lokale overheidsorganisaties geïnterviewd. Zij vertelden over hun ervaringen met het toegankelijk maken van hun digitale kanelen. Wat ging goed, wat was lastig? En wat zijn hun gouden tips?
René Steenvoorden (links) en Herman Eberstadt van der Velden van UWV
UWV
René Steenvoorden, lid van de Raad van Bestuur bij UWV, en Herman Eberstadt van der Velden, UX Designer, vertelden over de stappen die UWV inmiddels heeft genomen op het gebied van digitale toegankelijkheid. Binnen UWV wordt toegankelijkheid zeer serieus genomen. René vertelde dat UWV begin 2025 start met een programma om de werkomstandigheden van medewerkers te verbeteren. De verbetering van digitale toegankelijkheid is hier een belangrijk onderdeel van. Daarnaast zijn UWV-ers met een beperking verenigd in een intern netwerk en vindt kennisdeling plaats over digitale toegankelijkheid binnen de organisatie. Herman vertelde over zijn bedrijfsbezoek aan het Duitse UWV. In alle lagen van die organisatie moeten mensen met een beperking werken. Bovendien is er een kenniscentrum Toegankelijkheid ingericht waar UWV zelf ook mee aan de slag wil.
Gemeente Arnhem
Maurits van de Geijn (Wethouder communicatie, dienstverlening, digitalisering en inclusie van de gemeente Arnhem), Carel Eltingh (Chief Information Officer (CIO) bij de gemeente Arnhem) en Leslie Goedhart (adviseur online communicatie & digitale toegankelijkheid bij de gemeente Arnhem) vertellen hoe digitale toegankelijkheid een belangrijk thema is geworden in de organisatie van gemeente Arnhem en hoe inmiddels alle websites en apps in het dashboard voldoen aan de wet.
In 2020 is een inventarisatie gedaan en een projectleider aangesteld. Bovendien is het college overtuigd van de noodzaak om te voldoen aan de wet. Maar er was ook een duidelijk intrinsieke motivatie om als gemeente te zorgen dat iedereen op dezelfde manier mee kan doen. De bewustwording binnen de organisatie is een blijvend aandachtspunt. Soms verschijnen er nieuwe websites. Inmiddels zijn er goede afspraken tussen communicatie en ICT om te zorgen dat de digitale kanalen voldoen aan alle standaarden, waaronder digitale toegankelijkheid. En er is ook een verplichting bij het bouwen van een nieuwe website om middelen op te nemen zodat het meteen digitaal toegankelijk gebouwd wordt.
Van links naar rechts: Maurits van de Geijn, Larissa Klaassen (dagvoorzitter), Leslie Goedhart en Carel Eltingh van gemeente Arnhem
Job Pantjes van Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat
Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW)
Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) wil digitale toegankelijk samen met andere verplichte standaarden integraal borgen. Binnen verschillende organisatieonderdelen en in verschillende organisatielagen. Job Pantjes is projectmanager Grip op digitale toegankelijkheid & verplichte richtlijnen bij het Ministerie van IenW en vertelde tijdens deze breakout sessie over de gekozen werkwijze en de ervaringen hiermee. Hij vertelde dat het Ministerie van IenW heeft gekozen voor een integrale aanpak. Het creëren van draagvlak staat hierbij centraal.
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO)
De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) werkt op grote schaal aan projecten voor partijen binnen en buiten de overheid. In Nederland en internationaal. Websites vormen een belangrijk instrument in de communicatie en dienstverlening. Kennisopbouw en processen met duidelijke rollen en verantwoordelijkheden helpen om grip te krijgen op de digitale toegankelijkheid. Tijdens deze breakout vertelde Twan van Houtum over geleerde lessen bij het verankeren van digitale toegankelijkheid in de organisatie vanuit zijn rol als Digitaal Adviseur.
Twan van Houtum (rechts) van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland in gesprek met Larissa Klaassen
Robert de Keijser en Edith Franconi van DUO
Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO)
Edith Franconi, interne auditor digitale toegankelijkheid, en Robert de Keijser, Accessibility Officer, trapten namens DUO deze breakout sessie af. DUO is één van de koplopers op het gebied van digitale toegankelijkheid. Edith vertelde dat zij 4,5 jaar gelden aan de slag is gegaan met digitale toegankelijkheid bij DUO. In het begin was het lastig om hiermee te beginnen, omdat niemand wist wat er precies moest gebeuren. Er is bij DUO gekozen om intern veel trainingen te geven en medewerkers op te leiden. Dit zorgde voor veel betrokkenheid binnen de organisatie. Door deze interne inrichting kunnen er intern audits uitgevoerd worden. Het thema digitale toegankelijkheid staat inmiddels hoog op de agenda. De komende tijd legt DUO de focus op het realiseren van status A voor twee websites.
Gemeente Capelle aan den IJssel
Namens de gemeente Capelle aan den IJssel vertelde Paulien Schaap over haar rol als adviseur digitale toegankelijkheid. Paulien is bijna twee jaar geleden begonnen als adviseur digitale toegankelijkheid nadat er een projectleider was aangenomen om de digitale toegankelijkheid binnen de gemeente aan te pakken. Paulien heeft vooral een faciliterende rol waarbij ze draagvlak wil creëren binnen de gemeente. Hiervoor heeft Paulien veel trainingen gegeven. Dat zorgt voor begrip en betrokkenheid van medewerkers. Paulien geeft aan dat de focus rondom digitale toegankelijkheid ligt op het verbeteren van tien websites per jaar. Er wordt hiervoor gekeken welke websites het meeste impact hebben en welke websites het vaakst bezocht worden.
Paulien Schaap van gemeente Capelle aan den IJssel in gesprek met Michiel Haagen
Van links naar rechts: Larissa Klaassen (dagvoorzitter), Kees Ligtelijn en Debby Kilic van Kadaster
Kadaster
Digitale toegankelijkheid is een bekend onderwerp binnen het Kadaster, maar er was in het verleden niemand die hierin het voortouw nam. Kees Ligtelijn, coördinator Gebruikerslab en UX lead, heeft gezegd: ‘Als niemand ervan is, dan ben ik het nu’. Hij vertelde samen met Debby Kilic, adviseur digitale toegankelijkheid, hoe het Kadaster digitale toegankelijkheid op de agenda heeft gekregen. Kees vertelde dat in het begin niemand een idee had welke websites er allemaal waren. Door het te visualiseren werd dit duidelijk. Het overzicht van Kees is bij de directie terechtgekomen. Zij schrok dat het om zo veel URL’s ging. Ook werd het duidelijker dat digitale toegankelijkheid veel raakvlakken heeft met andere onderwerpen die meer zichtbaar zijn, zoals privacy en security. Dat heeft geholpen om digitale toegankelijkheid meer op de agenda te krijgen.
Waterschap Rijn en IJssel
Vorig jaar heeft Waterschap Rijn en IJssel een nieuwe, volledig digitaal toegankelijke website gelanceerd. Er is toen besloten dat er geen pdf’s meer op de website mochten komen, omdat het lastig is om deze toegankelijk te krijgen. De afweging hierin was: of geen pdf’s meer op de site, of iemand in dienst nemen die zich bezighoudt met het toegankelijk maken van pdf’s. Minke Huurnink is communicatieadviseur bij het Kadaster en vertelde in deze breakout sessie dat er uit analytics blijkt dat pdf’s weinig worden aangeklikt, dus dat het in dienst nemen van iemand niet rendabel is. Daarom zijn er op de nieuwe website geen pdf’s meer geplaatst. Minke gaf aan dat dit besluit tot discussies heeft geleid met collega’s. Als Minke de beslissing uitlegt, snappen collega’s het wel.
Minke Huurnink (rechts) van Waterschap Rijn en IJssel in gesprek met Larissa Klaassen
Van links naar recht: Michiel Haagen in gesprek met Jeroen Mensinga en Edin Efendic van gemeente Veenendaal
Gemeente Veenendaal
Namens de gemeente Veenendaal vertellen Jeroen Mensinga, contentstrateeg, en Edin Efendic, specialist online communicatie en interactie, hoe de gemeente de digitale toegankelijkheid van de websites aanpakt. De aanleiding van het proces naar digitale toegankelijkheid was een opdracht van de gemeenteraad. Een paar jaar geleden maakte een raadslid de opmerking dat een raadsstuk niet digitaal toegankelijk was. Er is uiteindelijk een beleid opgesteld en de afdeling communicatie is toen aan de slag gegaan met de opdracht digitale toegankelijkheid. Jeroen en Edin vertellen dat het content team begon met een nieuwe structuur op de website. Iedereen ging aan de slag met eigen sectie van de site. Door een bredere kijk op toegankelijkheid kon iedereen zich goed vinden in zijn of haar content en écht naar verbetering werken. De technische toegankelijkheid was vooral een aanleiding om ook andere ambities te verwezenlijken, zoals het design, taalniveau, de aanspreekvorm en vindbaarheid. De gemeente stopt niet bij de 50 succescriteria van de WCAG.
Gemeente Deventer
Vier jaar geleden wist de Gemeente Deventer nog niet wat ze met digitale toegankelijkheid moest. Inmiddels is het onderwerp geborgd bij CIO-bureau en is er een functie adviseur digitale toegankelijkheid gecreëerd. Patricia Bolink, adviseur digitale toegankelijkheid, en Astrid Oostveen, strategisch adviseur online media, vertellen hoe de gemeente hiernaartoe is gegroeid. Patricia en Astrid geven aan dat de gemeente digitale toegankelijkheid op drie niveaus aanpakt om de discussie binnen de gemeente breder te maken:
- Techniek: Digitale toegankelijkheid borgen bij inkoop van de techniek. Hierbij zijn externe partners van belang;
- Html/CMS: De webredactie zorgt dat content digitaal toegankelijk is en op html niveau goed wordt georganiseerd;
- Externe bestanden: De adviseur digitale toegankelijkheid kijkt naar externe documenten, zoals video en pdf’s.
Van links naar rechts: Michiel Haagen in gesprek met Astrid Oostveen en Patricia Bolink van gemeente Deventer