Kun je zogenoemde accessibility overlays gebruiken om te voldoen aan het Besluit digitale toegankelijkheid overheid? Het antwoord is: nee, dat kan helaas niet. Toegankelijkheidsexperts zijn het erover eens dat veel van deze tools zelfs nieuwe toegankelijkheidsproblemen met zich mee kunnen brengen.
Overgewaaid uit de VS
Accessibility overlays zijn tools, addons, extensies of plugins die worden aangeprezen als een middel om een bestaande, ontoegankelijke website toegankelijk te maken. De markt voor accessibility overlays is met name in de Verenigde Staten erg actief: veel organisaties hopen zichzelf met het gebruik van een dergelijke tool te beschermen tegen rechtszaken over de (on)toegankelijkheid van hun websites. Dit lukt ze echter niet, want accessibility overlays maken een ontoegankelijke website niet toegankelijk. Dat is gebleken uit onderzoek van toegankelijkheidsexperts, onder andere van het W3C.
Ook in Nederland zijn aanbieders van dergelijke tools actief. Wij krijgen dan ook regelmatig de vraag of je met een accessibility overlay kunt voldoen aan het Besluit digitale toegankelijkheid overheid. Dat is dus niet het geval.
Waarom werkt een accessibility overlay niet?
Er zijn twee soorten overlays. Sommige zijn widgets die bedoeld zijn om de presentatie te wijzigen van een webpagina. Afhankelijk van het product kunnen zij bijvoorbeeld het paginacontrast wijzigen, de tekst op de pagina vergroten of andere wijzigingen aanbrengen, die bedoeld zijn om de ervaring voor gebruikers met een functiebeperking (meestal blinden en slechtzienden) te verbeteren.
Het is aan overheidsinstanties zelf of zij hiervan gebruik willen maken. Bedenk wel dat de meeste blinde of slechtziende eindgebruikers al vaak beschikken over de benodigde hardware of software die hen helpt op alle websites die zij bezoeken.
Andere accessibility overlays proberen zelf fouten op te lossen. Dat kan soms goed gaan, maar lang niet altijd. Ten eerste kunnen maar een beperkt aantal gebreken automatisch worden gevonden. En ten tweede kunnen de gebreken die wel zijn gevonden vaak niet automatisch worden opgelost. Zo kan wel worden geconstateerd dat een alt-tekst ontbreekt, maar is het genereren van een goede alt-tekst op zijn zachtst gezegd onbetrouwbaar.
Hoe kun je wel voldoen?
Om aan de wettelijke verplichting te voldoen en een website volledig toegankelijk te maken kun je dus niet vertrouwen op een accessibility overlay. Wat je wel kunt doen is een toegankelijkheidsonderzoek uit laten voeren zodat je weet in hoeverre de website al voldoet aan de eisen van WCAG 2.1. Komen er afwijkingen aan het licht? Dan plan je verbetermaatregelen in. De enige manier om een website duurzaam toegankelijk te maken is om bij het ontwerp, de bouw en het beheer ervan de toegankelijkheidseisen in acht te nemen. Op deze manier wordt het beschikbare budget beter besteed dan als het geïnvesteerd wordt in niet noodzakelijke of soms zelf schadelijke software.
Meer over accessibility overlays
Meer informatie over accessibility overlays vind je onder andere in de volgende Engelstalige artikelen:
- Overlays are not the solution to your accessibility problem door Sheri Byrne-Haber
- Bolt-on Accessibility – 5 gears in reverse door Steve Faulkner
- Web Accessibility Overlays Don't Work door Karl Groves
- Overlayfactsheet